'Việt Nam có môi trường thuận lợi để phát triển AI' – Mới

Ulli Waltinger là Giám đốc công nghệ Phòng thí nghiệm AI của Siemens AG – một trong các tập đoàn Điện và Điện tử thật to nước Đức với trên 170 năm kinh nghiệm và sự hiện diện trên 200 quốc gia và lãnh thổ. Siemens lúc bấy giờ cũng là một trong những 10 công ty ứng dụng lớn nhất thế giới.

Trao đổi với Mới, vị chuyên gia khẳng định, AI đang sẵn có ảnh hưởng hùng cường đến các ngành công nghiệp trên thế giới, Việt Nam không nằm ngoài xu thế này.

Ông Ulli Waltinger – Giám đốc công nghệ Phòng thí nghiệm AI của Siemens AG.

– AI đang có những tác động đến các ngành công nghiệp hiện nay như thế nào, thưa ông?

– Báo cáo mới nhất của công ty kiểm toán và tham mưu tài chính PwC dự đoán, GDP thế giới sẽ tăng thêm 14% vào năm 2030, nhờ đóng góp từ trí não nhân tạo (AI). AI với những đột phá về công nghệ thuộc các lĩnh vực như Học máy (Machine Learning) hay Học sâu (Deep Learning) thông qua các phần mềm trong thị lực máy tính (bao gồm thu nhận, nhận dạng, phân tích, giải quyết ảnh kỹ thuật số), nhận diện giọng nói, dịch thuật, quảng cáo…đang tác động hùng cường đến hình thức kinh doanh từ doanh nghiệp tới khách hàng (B2C). Các doanh nghiệp có thể tận dụng nhiều nhất nguồn dữ liệu và thông tin để biết rõ hơn hành vi và thị hiếu của người tiêu dùng, loại bỏ yếu tố khinh suất trong quá trình phân tích và ra quyết định chuẩn xác hơn.

AI cũng tác động hùng cường đến thị trường B2B (mô hình mua bán doanh nghiệp với doanh nghiệp) trong tất cả các ngành công nghiệp và quy trình liên quan bao gồm ngành chế tác và sản xuất máy móc, nước, thực phẩm và đồ uống, quản lý năng lượng, bán lẻ, chăm nom sức khỏe, dịch vụ tài chính cho tới khu vực công…

Đặc biệt, AI góp phần tạo ra các loại hình kinh doanh mới. Lấy thí dụ ở Siemens, MindSphere là Hệ điều hành mở kết nối vạn vật dựa trên nền tảng điện toán đám mây do Tập đoàn phát triển. MindSphere là công cụ cho những nhà phát triển phần mềm, ứng dụng và dịch vụ kỹ thuật đánh giá và sử dụng hữu hiệu các dữ liệu,  cũng giống để thu thập các thông tin chuyên sâu, đồng thời giúp xúc tiến công suất và tối ưu hóa hoạt động của các thiết bị.

– Cụ thể tại Siemens, qui trình phát triển và ứng dụng công nghệ AI trong hoạt động của tập đoàn được tiến hành như thế nào?

– Tập đoàn Siemens đã hoạt động tích cực trong lĩnh vực phân tích số liệu và trí não nhân tạo (AI) khoảng 30 năm nay, xúc tấn công nghệ và khai thác tiềm năng cao lớn cho hoạt động kinh doanh thông qua máy móc sáng dạ và tăng cường khả năng con người.

Cụ thể, về Máy móc tự hành: che phủ từ việc giảm phát thải khí NOx của tuabin khí với kỹ thuật Học hỏi tăng cường, tăng hiệu suất của máy công cụ dùng Tối ưu hóa số nguyên hỗn hợp, chuyển đổi kỹ thuật Chẩn đoán hình ảnh, đến tăng cường chất lượng và công suất của ngành Sản xuất bồi đắp, hoặc cấp phép định vị lỗi trong lưới điện thông qua Học hỏi sâu.

Về Tăng cường khả năng con người: gồm hỗ trợ quy trình đấu thầu bằng phương pháp kết hợp Học máy với Biểu đồ Tri thức Công nghiệp, đề nghị các động thái tốt nhất tiếp theo trong Chuỗi cung ứng với công nghệ Trợ lý ảo, cùng lúc cũng đem ra các đề xuất cụ thể về thiết kế cho Quy trình sản xuất dùng kỹ thuật Phân rã Tensor trong phần mềm công nghiệp của chúng tôi.

Thông qua công nghệ máy học và hệ tư vấn, máy tính có thể đem ra các gợi ý về việc thiết lập thông số rập khuôn tự động hóa, áp dụng trong lập kế hoạch sản xuất.

Gần đây nhất Siemens cho ra mắt mô đun giải quyết dùng mạng nơ ron (NPU), cấp phép khách hàng có thể lần trước mắt sử dụng AI ở cấp độ điều khiển, nghĩa là cho chạy các ứng dụng AI phân bổ ở vô số cấp khác nhau từ nền tảng MindSphere tới nền tảng Industrial Edge, tới Bộ điều khiển số, và tới các Thiết bị đầu cuối.

Riêng năm 2017, Siemens đã đầu tư 5,2 tỷ euro vào R & D (nghiên cứu và phát triển), với đội ngũ khoảng 40.000 chuyên viên trong mảng này và 24.500 kỹ sư phần mềm trên toàn cầu.

Phân tích dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo là một trong số công nghệ lõi của Siemens và được nghiên cứu, phát triển bởi nguồn nhân công gồm hơn 200 nhà nghiên cứu AI và hơn 1.000 cộng tác viên từ các cơ quan buôn bán của tập đoàn trên khắp thế giới.

– Có mặt tại Việt Nam từ năm 1979, Siemens đã có các bổ trợ gì để thúc đẩy qui trình phát triển AI tại Việt Nam?

– Chúng tôi khuyến khích các nhà cung cấp ô tô Việt Nam sử dụng công nghệ bộ đôi kỹ thuật số “digital twins” – một biện pháp số hóa mà Siemens đưa ra cho những doanh nghiệp.

Digital twins được dùng trong toàn bộ vòng đời mặt hàng để mô phỏng, dự đoán và tối ưu hóa sản phẩm và hệ thống sản xuất trước lúc quyết định đầu tư vào sản xuất mẫu và tài sản. Digital twins giúp doanh nghiệp giảm thời gian phát triển sản phẩm, giảm chi phí từ việc không càng phải có phải sản xuất mẫu vật lý, cùng lúc giúp cải thiện chất lượng của thành phẩm và tối ưu quy trình sản xuất.  

Công ty VinFast đã lựa chọn Siemens làm đối tác để sản xuất chiếc xe hơi đầu tiên của Việt Nam chỉ trong khoảng 18 tháng. Nhà máy sản xuất ô tô hiện đại của VinFast đang được chuẩn bị phần cứng và ứng dụng tự động hóa và số hóa mới nhất của chúng tôi.

Bên cạnh đó Siemens cũng liên tục tài trợ thiết bị và ứng dụng tự động hóa cho nhiều trường đại học tại Việt Nam, như Đại học Bách khoa TP HCM, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Đại học Cần Thơ, góp phần huấn luyện một “thế hệ số” tại Việt Nam.

Bằng công nghệ Máy học, các trung tâm dữ liệu cũng đều có thể giảm thiểu nhu cầu năng lượng cho cách làm mát.

– Ông đánh giá như làm sao về cơ hội phần mềm công nghệ AI đối với những nước đang phát triển như Việt Nam?

– Việt Nam là một trong số nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới, với tốc độ tăng GDP xấp xỉ 7% trong mấy năm trở lại đây. Trong đó, công nghiệp đóng vai trò chủ đạo, tăng trưởng 8,8% năm 2017. AI có cơ hội lớn để phát triển hùng mạnh ở Việt Nam.

Thực tế, AI đang tác động đến nhiều ngành công nghiệp tại Việt Nam, rõ thấy đặc biệt là với B2C trong những lĩnh vực như thương mại điện tử, giao thông vận tải nhờ sự có sẵn của các thiết bị và dữ liệu. Lĩnh vực B2B cũng đã và đang lớn dần ở một số ngành như  đồ uống, nước và sản xuất chế tạo.

Theo tôi, Việt Nam có một môi trường thuận tiện mà các doanh nghiệp cũng có thể tận dụng phát triển AI. Ngoài ra, với dân số xấp xỉ 97 triệu, khoảng 62 triệu người dùng mạng xã hội và tuổi bình quân 31, có tức là một nửa dân số trẻ, Việt Nam đang nắm giữ thế hệ số, yêu công nghệ, để thu nhận thực lực và cơ hội lớn từ AI. 

– Là một chuyên gia AI nước ngoài nhiều kinh nghiệm, ông có lời khuyên nào nhằm thúc đẩy phần mềm AI tại Việt Nam?

– Trong thời buổi số, nắm giữ quá độ dữ liệu mà không biết cách sử dụng cũng như như không có dữ liệu. Điều đó có nghĩa cần một chiến lược về dữ liệu.

Ứng dụng AI trong bối cảnh cuộc Công nghiệp 4.0 cũng đòi hỏi một chiến lược và lộ trình rõ ràng, bao quát nhiều khía cạnh khác nhau như: dữ liệu, máy tính, nhân công và tài lực, vốn đầu tư, cũng như chọn đúng ngành công nghiệp cần ứng dụng. Các phát minh như SIRI (Bộ chỉ số mức độ sẵn sàng công nghiệp thông minh) sẽ giúp đánh giá trạng thái hiện tại tại cơ sở sản xuất, xây dựng lộ trình chuyển đổi doanh nghiệp và mang lại giá trị phát triển bền vững cho doanh nghiệp.

Xây dựng các Trung tâm khởi nghiệp và Đổi mới Sáng tạo là cần phải có để thúc đẩy quá trình nghiên cứu, ứng dụng AI theo loại hình 'fail-fast' và khởi nghiệp tinh gọn.

Nguồn nhân công AI giỏi trên thế giới vẫn đang thiếu hụt. Bởi vậy, cần tập trung vào giáo dục và bồi dưỡng chuyên môn sẽ không những cải thiện năng lực về AI và Machine Learning, mà rộng ra là cả lĩnh vực Kỹ thuật phần mềm để ứng dụng AI.

 Phong Vân

Biên Tập Và Sưu Tầm: Công ty môi trường và xử lý nước thảiViệt Envi